Lời mở đầu

Chăm sóc sức khỏe là quyền của con người. Mọi người ở mọi vùng miền đều có thể tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu có chất lượng mà không gặp phải khó khăn về tài chính. Mỗi quốc gia, căn cứ vào bối cảnh xã hội, kinh tế, chính trị, lịch sử và văn hóa của mình sẽ cần phải xác định phương thức hiệu quả nhất để bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân.

Đảng và Nhà nước ta xác định nguyên tắc cốt lõi của bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân là không để ai lại phía sau.

Sau đại dịch COVID-19 và “thảm họa” do lũ lụt xảy ra vừa qua, chúng ta càng thấy được vai trò của y tế cơ sở và y tế dự phòng trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, trong phòng chống dịch.

Trải qua 20 năm thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Ðảng khóa IX về củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở và Thông báo kết luận số 126-TB/TW của Ban Bí thư khóa XI về 10 năm thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW, hoạt động của y tế cơ sở đã đạt được những kết quả quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu, tham gia khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, phòng, chống dịch bệnh, tiêm chủng mở rộng. Mạng lưới y tế cơ sở bao phủ rộng khắp cả nước, được tăng cường về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực.

Tuy nhiên, chính sách, pháp luật về y tế cơ sở chưa hoàn thiện, một số cấp ủy đảng, chính quyền chưa nhận thức, phát huy đầy đủ vai trò, vị trí, tầm quan trọng của y tế cơ sở. Có địa phương chưa quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đúng mức việc củng cố, tăng cường năng lực cho mạng lưới y tế cơ sở, nhất là ứng phó với tình huống khẩn cấp về dịch bệnh.

Để tạo bước đột phá, phát huy được vai trò người gác cổng trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, tháng 10/2023, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 25-CT/TW về tiếp tục củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới. Chỉ thị sẽ tạo tiền đề thuận lợi cho y tế cơ sở phát huy được vai trò "người gác cổng" trong chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho nhân dân.

Chỉ thị xác định rõ những ưu tiên trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác y tế cơ sở, trong đó nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, hệ thống chính trị về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của y tế cơ sở; tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát chính quyền, cơ quan chuyên môn đối với công tác y tế cơ sở; người đứng đầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, ngành y tế phải nêu cao trách nhiệm đối với hoạt động của y tế cơ sở thuộc phạm vi phụ trách.

Đặc biệt, Chỉ thị đã đề ra những nhiệm vụ và giải pháp mới cần thực hiện, đó là kiện toàn mô hình tổ chức, xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách đối với y tế cơ sở; tăng đầu tư gắn với đổi mới cơ chế tài chính, đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động của y tế cơ sở theo hướng chú trọng phòng bệnh, nâng cao sức khỏe, sàng lọc phát hiện sớm bệnh tật…

Trung ương, Quốc hội dành ưu tiên đặc biệt cho ngành y tế. Trong năm 2023, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 80/2023/QH15 về tiếp tục thực hiện một số chính sách trong phòng, chống dịch COVID-19 và sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/12/2024; Nghị quyết số 99/2023/QH15 về "Giám sát chuyên đề về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng".

Bám sát những nội dung Chỉ thị số 25-CT/TW về tiếp tục củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới của Ban Bí thư Trung ương Đảng và các Nghị quyết của Quốc hội, Phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus đã đi thực địa công tác y tế cơ sở tại 3 miền của đất nước để thấy được những sự đổi thay của y tế cơ sở. Những “tấm áo mới” của y tế cơ sở đã được thay đổi toàn diện: Từ diện mạo, nguồn nhân lực tới trang thiết bị y tế, từ đó tạo được lòng tin với người dân. Từ những mô hình, cách làm hay đó sẽ tạo nên một y tế cơ sở thay đổi rộng khắp trên cả nước để kiến tạo một hệ xương sống y tế vững chắc, góp phần xây dựng một xã hội Việt Nam khỏe mạnh.

Mời độc giả theo dõi toàn bộ loạt bài:

Bài 1: Y tế cơ sở căng mình trong cơn “đại hồng thủy” khắp miền Bắc

Bài 2: Những người “thổi hồn” cho các trạm y tế xã

Bài 3: Những cam kết chính trị để y tế cơ sở làm tròn vai "người gác cổng"

Bài 4: Phát huy sứ mệnh của y tế cơ sở từ những “cú hích” dồn lực đầu tư

Bài 5: Các trạm y tế xã “thay da đổi thịt,” thu hút người dân đến khám chữa bệnh