Văn hóa là điểm tựa

Vì sao hoa cúc vàng hay được chọn để thắp hương?

{Tên tác giả} • 22/01/2025 08:49

Trong dòng chảy văn hóa tâm linh của người Việt, hoa cúc giữ một vị trí quan trọng, là loài hoa thường thấy trên bàn thờ mỗi dịp lễ Tết, ngày Rằm hay mùng Một.

Trong dòng chảy văn hóa tâm linh của người Việt, hoa cúc giữ một vị trí quan trọng, là loài hoa thường thấy trên bàn thờ mỗi dịp lễ Tết, ngày Rằm hay mùng Một.

Những cánh hoa nhỏ xinh dâng lên tựa lời tỏ bày gửi đến tổ tiên, thần linh niềm mong cầu an lành, may mắn.

Theo quan niệm phương Đông, dâng hoa lên bàn thờ không chỉ là hành động trang trí mà còn ẩn chứa ý nghĩa thiêng liêng.

Hoa tươi tượng trưng cho những gì tươi đẹp, thiện lành mà con cháu muốn bày tỏ lòng thành kính lên tổ tiên, các đấng siêu nhiên.

Giữa muôn ngàn loài hoa, hoa cúc luôn được chọn bởi ý nghĩa phong phú và vẻ đẹp thanh cao.

Hoa cúc vàng được yêu mến không chỉ bởi sự phổ biến mà còn vì những giá trị tinh thần mà nó mang lại. Loài hoa này đại diện cho sự trường thọ, phúc lộc và cát tường. Những cánh hoa mảnh mai, xếp chồng lớp tựa như sự dư dả, thịnh vượng.

Dù ngày thường hay dịp trọng đại, chỉ cần đặt bình hoa cúc trên bàn thờ, không gian đã bừng sáng, ngập tràn sức sống.

Trong văn hóa phương Đông, cúc là loài hoa cao quý. Nó xếp thứ hai trong tứ quý - tùng, cúc, trúc, mai. Hoa cúc tượng trưng cho sự trường thọ, phúc lộc, may mắn. Loài hoa này có nhiều cánh, giống như tiền tài, phúc lộc, sức khỏe, tuổi thọ dồi dào.

Ngoài ra, dân gian còn xem hoa cúc là đại diện cho lòng hiếu thảo. Khi dâng cúng một bình hoa cúc vàng, con cháu muốn gửi gắm niềm tri ân, mong tổ tiên phù hộ để gia đạo bình an, êm ấm.

Đặc biệt, sắc vàng rực rỡ, ấm áp của hoa cúc tạo nên vẻ đẹp hài hòa khi kết hợp với các màu sắc rực rỡ của mâm ngũ quả trên bàn thờ. Không chỉ mang giá trị thẩm mỹ, sắc hoa này còn là biểu trưng cho sinh khí và may mắn.

Màu hoa cúc vàng kết hợp với những sắc màu khác của mâm ngũ quả sẽ làm tăng tính thẩm mỹ cho không gian thờ cúng.

Một ưu điểm khác của hoa cúc khiến nó được chọn thường xuyên là sự dễ trồng, dễ tìm, có quanh năm và giá cả lại phải chăng. Bên cạnh đó, hoa cúc còn nổi tiếng với độ bền. Hoa giữ được vẻ tươi tắn, làm đẹp không gian thờ cúng trong thời gian dài.

Tuy nhiên, không phải loại cúc nào cũng phù hợp. Hoa cúc trắng ít được chọn vì thường mang ý nghĩa gợi nhớ đến người đã khuất. Trong khi đó, hoa cúc vạn thọ – dù màu vàng rực rỡ – lại có mùi quá nồng, không thích hợp đặt trong không gian kín như bàn thờ gia tiên.

Chọn cành hoa theo số lẻ, theo quan niệm dân gian, số lẻ là dương, số chẵn là âm. Do đó, khi chọn hoa hay chọn quả thắp hương, người ta thường chọn số lẻ để cầu mong cho sự phát triển, may mắn, thịnh vượng.

Mua những cành hoa sắp nở, nở hé để thắp hương, không nên chọn những cành hoa đã nở rộ hoặc còn quá non. Nên cắt tỉa bớt cành lá cho gọn gàng rồi mới cắm vào bình để dâng lên ban thờ.

Hoa đã thắp hương nên được hạ xuống trước khi héo.

Hoa dâng cúng không nhất thiết là hoa cúc. Chúng ta có thể chọn những loại hoa tươi khác theo mùa.

Nên chọn bình cắm hoa cân đối với không gian bàn thờ. Không nên dùng bình hoa quá lớn, thiếu cân đối với bàn thờ và những đồ vật được đặt lên đó.

Thuở xưa, trong một ngôi làng nhỏ bé, có hai mẹ con gia cảnh nghèo khó, nương tựa vào nhau sống qua ngày. Cuộc sống tuy gian khổ, nhưng tình cảm giữa họ ấm áp vô ngần.

Thế nhưng, niềm hạnh phúc nhỏ nhoi ấy sớm bị thử thách khi người mẹ lâm trọng bệnh. Người con, vì thương mẹ hơn cả chính mình, đã tìm đủ mọi cách chạy chữa, nhưng đều không có kết quả.

Trong cơn tuyệt vọng, người con chắp tay cầu khẩn trời cao. Và rồi, Bụt hiện ra trong dáng vẻ một ông lão hiền từ. Ông nói với người con: “Hãy đi sâu vào rừng, tìm bông hoa thần kỳ. Hoa ấy có bao nhiêu cánh thì đó chính là số năm mẹ con sẽ tiếp tục sống.”

Mang trong tim tia hy vọng mong manh, người con chạy mải miết vào rừng, không ngừng tìm kiếm. Cuối cùng, giữa khu rừng bạt ngàn, người con phát hiện một bông hoa mỏng manh với chỉ vỏn vẹn năm cánh. Nhìn bông hoa nhỏ bé trong tay, trái tim người con trĩu nặng. Chỉ năm năm nữa thôi ư? Không, như thế là chưa đủ!

Trong nỗi đau tột cùng và lòng quyết tâm cứu mẹ, người con cẩn thận xé từng cánh hoa ra thành nhiều mảnh nhỏ, từng cánh, từng cánh, cho đến khi bông hoa tràn ngập những cánh li ti.

Và kỳ diệu thay, chính từ tấm lòng hiếu thảo ấy, người mẹ đã khỏe lại, sống mạnh khỏe, hạnh phúc. Từ đó, bông hoa 5 cánh đã biến thành loài hoa cúc nhiều cánh mà chúng ta thấy ngày nay.

Dân gian kể lại câu chuyện này như một lời nhắn nhủ đầy ý nghĩa. Những cánh hoa cúc nhiều tầng, nhiều lớp không chỉ tượng trưng cho sự trường thọ, phúc lộc, mà còn là biểu hiện của lòng hiếu thảo vô bờ bến.

Mặc dù đây chỉ là một câu chuyện truyền thuyết, nhưng ý nghĩa của nó đã ăn sâu vào tâm thức người Việt. Mỗi khi ngắm những cánh hoa cúc mượt mà, xếp chồng lên nhau, chúng ta như được nhắc nhở về giá trị của lòng hiếu kính và tình cảm gia đình bền chặt, trường tồn theo thời gian./.