Mega Story

80 năm Thông tấn xã Việt Nam: Giữ vững vị thế cơ quan báo chí chủ lực quốc gia trong kỷ nguyên mới

Minh Thu • {Ngày xuất bản}

Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, TTXVN tiếp tục nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ cơ quan báo chí đa phương tiện, chủ lực quốc gia, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, định hướng dư luận xã hội và lan tỏa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Trải qua 8 thập kỷ hình thành và phát triển, Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) luôn đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng và gắn bó mật thiết với sự nghiệp cách mạng của dân tộc, khẳng định vị thế là cơ quan thông tấn quốc gia, nguồn thông tin chính thống và chuẩn xác. Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, TTXVN tiếp tục nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ cơ quan báo chí đa phương tiện, chủ lực quốc gia, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, định hướng dư luận xã hội và lan tỏa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập, phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus đã có cuộc trao đổi với nhà báo Vũ Việt Trang, Bí thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc TTXVN về những dấu ấn lịch sử, chiến lược phát triển và tầm nhìn đến tương lai.

- Trong suốt hành trình 80 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, TTXVN đã có đóng góp quan trọng cho sự nghiệp cách mạng, công cuộc đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước, đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bà có thể điểm lại một số thành tựu nổi bật trong lịch sử hình thành và phát triển của mình?

Tổng giám đốc Vũ Việt Trang: Sự ra đời của TTXVN gắn liền với yêu cầu trọng yếu của cách mạng Việt Nam: Cần có một cơ quan thông tin thống nhất, chính thống, để truyền đi tiếng nói của Đảng, của Chính phủ và Nhân dân ta. Bản Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tại quảng trường Ba Đình, trịnh trọng thông báo với quốc dân đồng bào và với thế giới về sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được TTXVN phát bằng tiếng Việt, tiếng Anh và tiếng Pháp vào ngày 15/9/1945 là dấu mốc lịch sử của cơ quan thông tấn quốc gia và là minh chứng cho sứ mệnh ấy.

Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, TTXVN đã đồng hành cùng dân tộc trên mọi chặng đường lịch sử. Trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng, các thế hệ nhà báo TTXVN đã trực tiếp có mặt ở những chiến trường ác liệt nhất, ghi lại và truyền đi những thông tin chân thực, kịp thời. Các tác phẩm báo chí của thế hệ “nhà báo ra trận” đã góp phần tạo ra một kho tư liệu phong phú, chuẩn xác và bi tráng của dân tộc. Nhiều tác phẩm ảnh báo chí thời kỳ đó đã được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật. Để có được những tác phẩm báo chí đó, gần 260 nhà báo của TTXVN đã anh dũng hy sinh trên các mặt trận, nhiều người khác mang thương tật suốt đời, một số người bị nhiễm chất độc hóa học, để lại di chứng cho thế hệ tiếp theo.

Bước vào thời kỳ hòa bình, thống nhất và đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, TTXVN tiếp tục giữ vững vai trò là “nguồn tin chính thống của Đảng và Nhà nước” và cũng tiếp tục đổi mới chính mình. Trong thập niên 80 của thế kỷ trước, một loạt các ấn phẩm như Tuần tin tức, Thể thao và Văn hóa, Việt Nam News… ra đời để đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng trong và ngoài nước. Đây có thể coi là một “cú huých” mở ra thời kỳ hoàng kim của báo in ở Việt Nam trong 3 thập kỷ sau đó.

Đến năm 1998, một năm sau khi Việt Nam kết nối với mạng Internet, TTXVN cũng đã chính thức đưa thông tin lên mạng thông tin toàn cầu tại địa chỉ ban đầu www.vnanet.net.

Bước vào kỷ nguyên số, TTXVN cho ra đời Báo Điện tử VietnamPlus vào năm 2008, cung cấp thông tin đa phương tiện và đa ngôn ngữ tới công chúng trong và ngoài nước cũng như trực tiếp tương tác với bạn đọc trên toàn cầu. Đến nay, VietnamPlus luôn giữ vai trò tiên phong trong ứng dụng khoa học công nghệ và báo chí sáng tạo, làm tốt nhiệm vụ của báo điện tử đối ngoại quốc gia. VietnamPlus nhiều lần tỏa sáng trên các diễn đàn báo chí khu vực, đặc biệt trong khuôn khổ giải thưởng báo chí của Hiệp hội toàn cầu dành cho các tờ báo, tạp chí và các đơn vị xuất bản tin tức (WAN-IFRA): Giải Nhất ở hạng mục Digital First năm 2014, Tòa soạn nhỏ “Sáng tạo nhất Thế giới” năm 2015 và “Sản phẩm số sáng tạo nhất” năm 2025.

Vào năm 2010, nắm bắt được nhu cầu “xem và nghe” ngày càng cao của công chúng, với quyết tâm rất lớn của Đảng ủy và Ban lãnh đạo TTXVN và tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, TTXVN lần đầu tiên đã có một kênh truyền hình tin tức. Kênh Vnews trong gần 15 năm hoạt động đã trở thành một kênh thời sự chuyên biệt mang đậm chất thông tấn, hoàn thành tốt nhiệm vụ truyền thông chính sách, định hướng dư luận về các vấn đề thời sự trong nước và quốc tế.

Trong những năm gần đây, TTXVN vừa tập trung nguồn lực xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật và công nghệ, vừa chuyển đổi các đơn vị xuất bản sang xuất bản điện tử song hành với phát hành bản in. Cùng đó, TTXVN đã từng bước số hóa thông tin văn bản/thông tin ảnh để có một cơ sở dữ liệu báo chí “đúng, đủ, sạch, sống”. Với những bước đi đó, TTXVN đi tiên phong trong tạo ra các sản phẩm báo chí dữ liệu, báo chí sáng tạo, làm tốt nhiệm vụ của cơ quan thông tấn quốc gia, cơ quan thông tin đối ngoại chủ lực và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong kỷ nguyên số.

Thời gian này, TTXVN đã 3 lần được giải thưởng cao nhất của Tổ chức các hãng thông tấn khu vực châu Á-Thái Bình Dương cho các công trình, tác phẩm xuất sắc vào các năm 2019 và 2024 cùng nhiều giải cao tại Giải báo chí Quốc gia, Giải thông tin Đối ngoại toàn quốc; Giải báo chí Búa liềm vàng, Giải báo chí Diên Hồng...

- TTXVN vẫn luôn được xem là cơ quan báo chí uy tín hàng đầu, là “trường học” lớn cho hàng vạn phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên. Ở dấu mốc lịch sử 80 năm phát triển, bà có nhận định thế nào về đội ngũ những người làm báo thông tấn?

Tổng giám đốc Vũ Việt Trang: Điểm đặc trưng nhất của người làm báo thông tấn là tinh thần “trung thành với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân” và yêu nghề. Chính những điều này đã giúp TTXVN vượt qua muôn vàn, khó khăn và cả hy sinh để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Trong lịch sử, đội ngũ người làm báo TTXVN luôn song hành với những bước ngoặt của đất nước. Họ vừa là nhân chứng, vừa là người kiến tạo dòng chảy thông tin chính thống.

Ngày nay, không chỉ tác nghiệp đa năng tại các diễn đàn ngoại giao, kinh tế, văn hóa, phóng viên TTXVN còn luôn hiện diện nơi tuyến đầu của đời sống xã hội: từ những tâm điểm bão lũ, thiên tai khốc liệt, những ngày cả nước căng mình chống đại dịch, cho đến những vùng biên giới, hải đảo - nơi các lực lượng đang ngày đêm bảo vệ vững chắc toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc. Ở bất cứ đâu, họ cũng mang trên vai trọng trách cao cả: đưa thông tin nhanh chóng, chính xác, nhân văn, góp phần chia sẻ khó khăn, khích lệ tinh thần, khẳng định sức mạnh đoàn kết dân tộc.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự bùng nổ của truyền thông số, đội ngũ người làm báo Thông tấn càng cần tôi rèn bản lĩnh chính trị vững vàng, cập nhật kiến chủ trương, đường lối của Đảng, đồng thời không ngừng học tập để nắm bắt công nghệ, đáp ứng yêu cầu “đưa tin nhanh, đúng định hướng, tạo đồng thuận xã hội” và tiếp tục làm tốt vai trò “thư ký thời đại” và “chiến sĩ tiên phong trên mặt trận thông tin”.

- Đại hội đại biểu Đảng bộ TTXVN lần thứ XXVII, nhiệm kỳ 2025-2030 vừa diễn ra thành công tốt đẹp. Trong nhiệm kỳ tới, TTXVN sẽ có chiến lược phát triển như thế nào, thưa bà?

Tổng giám đốc Vũ Việt Trang: Trong Nghị quyết của Đảng bộ nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng ủy xác định tiếp tục lãnh đạo toàn ngành phát triển thành cơ quan thông tấn quốc gia có uy tín cao trong khu vực và trên thế giới; là nguồn cung cấp thông tin chính thống, chuẩn xác, tin cậy và phong phú cho hệ thống truyền thông và công chúng trong và ngoài nước, đạt hiệu quả cao trong tuyên truyền đối nội, đối ngoại và phục vụ sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước; có nền tảng công nghệ hiện đại và đội ngũ phóng viên, biên tập viên ngày càng chuyên nghiệp; tạo nguồn thu ổn định.

Đặc biệt, TTXVN sẽ đẩy mạnh, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong thực hiện nhiệm vụ thông tin chiến lược của cơ quan thông tấn Quốc gia; có năng lực sản xuất và cung ứng các sản phẩm báo chí chuẩn mực với số lượng lớn và chất lượng cao, bao quát đầy đủ mọi mặt đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học và công nghệ…; là ngân hàng cung cấp thông tin phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, các cơ quan nghiên cứu, hệ thống báo chí truyền thông trong và ngoài nước; có khả năng sản xuất các sản phẩm thông tin có sức lan tỏa rộng, quy mô lớn, chuyên nghiệp, công nghệ hiện đại; có khả năng cạnh tranh trong nước và quốc tế.

Với bề dày truyền thống, bản lĩnh chính trị vững vàng và tinh thần đổi mới không ngừng, Đảng bộ Thông tấn xã Việt Nam bước vào nhiệm kỳ 2025-2030 với tâm thế chủ động, sáng tạo, quyết liệt hành động, tiếp tục khẳng định vai trò hạt nhân chính trị, dẫn dắt toàn ngành thực hiện thắng lợi nhiệm vụ thông tin chiến lược, góp phần xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại.

- Đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới cùng với các nghị quyết chiến lược được Bộ Chính trị ban hành thời gian gần đây. TTXVN sẽ triển khai những chủ trương này ra sao, đặc biệt trong việc đẩy mạnh công nghệ thông tin?

Tổng giám đốc Vũ Việt Trang: Trong giai đoạn phát triển mới, chức năng và nhiệm vụ của TTXVN gắn chặt với những định hướng chiến lược mà Đảng đã xác lập. Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đặt ra yêu cầu TTXVN phải tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số báo chí, xây dựng hạ tầng công nghệ hiện đại, phát triển báo chí dữ liệu và trí tuệ nhân tạo để nâng cao sức cạnh tranh thông tin.

Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế, đòi hỏi TTXVN phát huy vai trò của mình trong mở rộng hợp tác quốc tế và thông tin đối ngoại, phục vụ đắc lực sự nghiệp phát triển đất nước nhanh và bền vững. Trên thực tế, trong suốt hành trình 80 năm qua, TTXVN không ngừng nỗ lực xây dựng lòng tin với công chúng trong khu vực và trên thế giới. Hiện TTXVN thực hiện hợp tác, trao đổi thông tin với hơn 40 hãng thông tấn và tổ chức báo chí uy tín trên thế giới. Nhờ vậy, nguồn tin của TTXVN luôn phong phú, đa chiều, bảo đảm tính chính xác và cập nhật, đồng thời lan tỏa hình ảnh Việt Nam ra thế giới một cách toàn diện và sâu sắc. Đây chính là nền tảng để TTXVN làm tốt hơn nữa vai trò cầu nối thông tin giữa Việt Nam với bạn bè năm châu.

Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đặt TTXVN vào trách nhiệm vừa là cơ quan truyền thông, vừa là kênh cung cấp thông tin tham khảo, góp phần hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, trong đó có lĩnh vực truyền thông.

Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, yêu cầu đối với TTXVN là phải thông tin kịp thời, chính xác, khách quan về sự phát triển năng động của khu vực kinh tế tư nhân - động lực quan trọng của nền kinh tế Việt Nam - qua đó đồng hành cùng Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp trên con đường hội nhập.

Như vậy, thực hiện các nghị quyết này cũng chính là thực hiện sứ mệnh lịch sử của TTXVN: Tiên phong trên mặt trận thông tin, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, góp phần xây dựng môi trường pháp lý, quảng bá hình ảnh quốc gia và thúc đẩy sức mạnh nội lực dân tộc. Đây không chỉ là nhiệm vụ chính trị, mà còn là trách nhiệm trước lịch sử, trước Nhân dân và trước tương lai đất nước.

- Theo bà, những giá trị cốt lõi: Trung thực-Nhanh nhạy-Chính xác-Tin cậy sẽ được phát huy và bổ sung như thế nào để TTXVN giữ vững vai trò dòng chính thông tin, góp phần đưa đất nước vào kỷ nguyên mới?

Tổng giám đốc Vũ Việt Trang: Đây là bốn giá trị cốt lõi của báo chí và cũng là chuẩn mực thông tin của TTXVN.

Theo tôi, trung thực là chuẩn mực hàng đầu của báo chí cách mạng, gắn liền với quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Viết cho đúng sự thật, không được bịa ra; viết cho dân hiểu, dân tin”. Trung thực không chỉ là yêu cầu đạo đức nghề nghiệp mà còn là yếu tố đảm bảo để TTXVN giữ vững vai trò nguồn tin chính thống, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng và Nhà nước, đồng thời đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch.

Chính xác là nguyên tắc sống còn của thông tấn, thể hiện “trí tuệ” của báo chí. Trong bối cảnh thông tin đa chiều, sự chính xác trong thông tin giúp khẳng định tính chuyên nghiệp của cơ quan báo chí. Mỗi người làm báo của TTXVN luôn nhắc nhở mình để thực hiện đầy đủ các quy trình kiểm chứng, hướng tới mục tiêu bảo đảm thông tin vừa nhanh vừa đúng, không để xảy ra sai sót gây nhiễu loạn dư luận.

Trong thời đại số, tốc độ chính là sức mạnh cạnh tranh. Nhanh nhạy không chỉ là nhanh trong đưa tin, mà còn là khả năng dự báo, nắm bắt xu thế, phản ứng kịp thời với các vấn đề phát sinh của xã hội và quốc tế. Tuy nhiên, TTXVN luôn quán triệt phương châm: nhanh nhưng không vội vàng, tốc độ phải đi cùng sự chính xác và trung thực, để mỗi bản tin vừa kịp thời vừa chuẩn mực.

Tin cậy, theo tôi, chính là kết quả tổng hòa của ba giá trị trên. Khi trung thực, chính xác và nhanh nhạy được đảm bảo, uy tín của cơ quan thông tấn quốc gia được củng cố, tạo niềm tin bền vững trong lòng công chúng trong nước và quốc tế.

Trong bối cảnh mới, chúng tôi xác định cần bổ sung thêm các tiêu chí: Đổi mới- Hội nhập-Nhân văn-Công nghệ. Điều này không chỉ giúp TTXVN bắt kịp xu hướng toàn cầu, mà quan trọng hơn, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị: bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, giữ vững vai trò chủ lực của cơ quan thông tấn quốc gia trong không gian truyền thông đa chiều.

80 năm qua, TTXVN đã chứng minh vai trò đặc biệt của mình trên mặt trận tư tưởng-văn hóa, là tiếng nói trung thực, kịp thời, chính xác và tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam.

Trong giai đoạn phát triển mới, với tầm nhìn chiến lược, đội ngũ làm báo bản lĩnh và sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại, TTXVN sẽ không ngừng nỗ lực để tiếp tục xứng đáng là nguồn tin chính thống, dòng tin chủ lực, góp phần củng cố niềm tin xã hội, nâng cao vị thế đất nước và thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

- Xin trân trọng cảm ơn Tổng giám đốc./.

Nội dung: Minh Thu

Thiết kế: Hào Nguyễn

Minh Thu