Mega Story

Trường Trung học phổ thông Việt Đức: 70 năm hành trình rực rỡ

• 07/11/2025 18:49

Trường THPT Việt Đức kỷ niệm 70 năm (1955-2025) hành trình rực rỡ: Tái hiện ký ức học trò, tri ân thầy cô tận tâm, khẳng định vị thế tiên phong đào tạo nhân tài cho Thủ đô và đất nước.

Những ngày này, khi tiết trời Hà Nội đang hát khúc giao mùa đẹp nhất trong năm với gió heo may se se đầu sớm, thoang thoảng trong không gian mùi hoa sữa ngọt ngào trên từng tuyến phố, hương cốm Vòng đầu mùa dịu dàng nơi những gánh hàng rong… các thế hệ thầy và trò Trường Trung học phổ thông Việt Đức cũng đang háo hức, rộn ràng chờ đón ngày đẹp nhất trong năm, ngày ngôi trường Việt Đức thân yêu kỷ niệm tròn 70 năm tuổi. Bao nhiêu yêu thương, bao nhiêu kỷ niệm thưở học trò bỗng ùa về thổn thức…

Tiến sỹ Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái (cựu học sinh khoá 1978-1981) xúc động cho hay khi đứng trước ngôi trường thân yêu, ký ức về những năm tháng học trò lại hiện về trong ông như thước phim quay chậm.

Đó là tiếng trống trường vang rộn mỗi sáng báo giờ vào lớp, là hình ảnh sân trường đầy sức sống mỗi giờ ra chơi với những ánh mắt tinh nghịch, những nụ cười hồn nhiên, những câu nói đùa vội vã trên hành lang, những trận đá cầu, nhảy dây, những ván cờ caro rộn rã tiếng cười.

Nhà báo Vũ Việt Trang, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam (cựu học sinh khoá 1983-1986), hồi tưởng lại những ngày tháng học dưới mái trường Việt Đức - những năm tháng thanh xuân không thể nào quên. Nhà báo Vũ Việt Trang xúc động cho biết: “Dưới mái trường Việt Đức, chúng tôi đã có những kỷ niệm đẹp, tình bạn chân thành, gắn bó qua năm tháng".

Kể về những tháng ngày “nhất quỷ, nhì ma”, bên hành lang của ngôi trường năm xưa, chị Nguyễn Bích Diệp (cựu học sinh khoá 1986-1989) vẫn nhớ những ngày trời mưa, cả lớp chạy ra sân dầm mưa cho ướt để có lý do xin nghỉ học, nhớ lần lớp bị phạt vì “phá” giờ kiểm tra. “Để không phải làm bài kiểm tra, một số bạn mang mắm tôm đến trát lên các mặt bàn, đốt quả thối khiến cả phòng học bốc mùi kinh khủng, không thể ngồi học. Nhưng ‘âm mưu’ thất bại khi cô giáo thông báo việc kiểm tra vẫn diễn ra theo kế hoạch, cả lớp ra sân trường ngồi làm bài dưới trời nắng. Đến tận bây giờ, mỗi lần họp lớp, chúng tôi vẫn nhắc lại những kỷ niệm đó,” chị Diệp cười tươi kể.

“

Thời ấy còn non nớt, chúng tôi đôi khi nghĩ thầy cô nghiêm khắc quá, nhưng khi trưởng thành nhìn lại, chúng tôi mới thấy thầy cô đã thật bao dung. Nhờ có sự bao dung, rèn nếp đó mà chúng tôi mới trưởng thành như hôm nay.

Chị Nguyễn Bích Diệp

(cựu học sinh khoá 1986-1989)

Với 37 năm công tác dưới mái trường Việt Đức, 37 năm làm công tác chủ nhiệm, cô Trần Phan Việt Phương cười hiền bảo cô đã từng chứng kiến tất cả các trò nghịch ngợm kể trên. “Tuổi học trò nào cũng hiếu động, nghịch ngợm. Nhiều học sinh cá biệt khiến thầy cô phải đau đầu tìm cách ‘ứng phó’, nhưng chúng tôi chưa bao giờ nghĩ đến áp dụng hình thức đuổi học mà luôn đặt mục tiêu giáo dục lên hàng đầu. Người thầy phải luôn bao dung, bằng nhiệt huyết, bằng tình yêu thương để sẻ chia, lắng nghe và thấu hiểu, cảm thông, từ đó mới có thể giúp các em điều chỉnh hành vi,” cô Việt Phương chia sẻ.

Yêu thương học sinh với tấm lòng người mẹ, cô luôn được học trò yêu quý, phụ huynh tin tưởng gửi gắm con. Lớp của cô vì thế luôn rất đông. “Có năm, lớp tôi chủ nhiệm lên đến hơn 70 em,” cô Phương kể.

Với thầy Lê Phúc Thành, nguyên giáo viên tổ Toán, Tin của trường, “bí quyết” để làm tốt công tác chủ nhiệm là phải đối xử nghiêm với trò mà không khắc, luôn hết lòng trách nhiệm, yêu thương, thấu hiểu, để trò yêu mến, quý trọng, tin tưởng, sẵn sàng chia sẻ.

Không chỉ đội ngũ giáo viên, trách nhiệm, yêu thương, gần gũi, sẻ chia cũng là tinh thần của các thế hệ ban giám hiệu nhà trường. Năm học 2014-2015, cả nước “dậy sóng” với clip thầy Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Việt Đức Nguyễn Quốc Bình “phiêu” cùng học trò trong tiết mục nhảy hiphop sôi động trong ngày khai giảng năm học mới.

Thầy còn sẵn sàng chat hai tiếng liên tục để giải đáp các thắc mắc của học trò, không ngại dầm mưa cùng các em trong lễ chia tay. Những ngày không quá bận, thầy đến sớm, đứng sẵn ở cổng chào đón từng học sinh đến lớp hay vẫy tay tạm biệt các em trong giờ tan học cuối tuần. Trong khi ở hầu hết các nhà trường, khoảng cách giữa hiệu trưởng và học sinh khá lớn, thầy Bình đã trở thành một mẫu hiệu trưởng gần gũi, “xì tin”, "hot" nhất năm 2014 và được giới trẻ cực kỳ yêu thích.

Chính từ sự “tiên phong” của thầy Nguyễn Quốc Bình đã lan tỏa năng lượng tích cực đến nhiều nhà trường trên khắp cả nước, nhiều hiệu trưởng, hiệu phó, thầy cô giáo sẵn sàng tham gia văn nghệ để tạo hứng khởi cho học sinh.

Thầy Nguyễn Quốc Bình cho hay đó là những kỷ niệm sâu sắc và đẹp đẽ trong hành trình gần 10 năm làm hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Việt Đức. “Tôi nhận thấy các buổi lễ khai giảng thường kéo dài khiến học sinh mệt mỏi và không tạo ra dấu ấn, niềm vui đáng ra phải có cho các em trong ngày khai trường. Vì thế, tôi thử phát biểu ngắn đi và tham gia văn nghệ với các em. Các em dạy tôi nhảy, chỉnh cho tôi từ tư thế đến biểu cảm gương mặt. Đó cũng là cách để tôi gần với các em hơn, hiểu các em hơn. Thời điểm đó, việc thầy cô giáo, ban giám hiệu biểu diễn trước học sinh là rất hiếm nên học sinh trong trường rất bất ngờ và hào hứng,” thầy Bình kể.

Trường Việt Đức cũng nổi tiếng với những người thầy là “cây đa, cây đề” trong ngành giáo dục Thủ đô như Giáo sư Đặng Anh Đào, Nhà giáo ưu tú - nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc, cô hiệu trưởng tài năng Nguyễn Thị Hiến Chi, cô Dương Anh Đào, thầy Lê Phúc Thành, thầy Hoàng Ngọc Anh… Với đội ngũ thầy cô giỏi và những học trò xuất sắc, trường được Sở Giáo dục va Đào tạo Hà Nội tín nhiệm giao trọng trách xây dựng lớp chuyên hoá, chuyên văn đầu tiên của Hà Nội, tạo nòng cốt để thành lập trường chuyên Hà Nội-Amsterdam sau này.

Chính tài năng sư phạm, sự tâm huyết và tình yêu nghề, yêu trò đã trở thành cội nguồn sức mạnh để “đoàn tàu” Việt Đức phát triển vững mạnh trong suốt 7 thập kỷ qua với bản sắc riêng giữa trung tâm Thủ đô Hà Nội.

Với định hướng giáo dục toàn diện, Trường Trung học phổ thông Việt Đức không chỉ là nôi đào tạo tri thức mà còn khơi nguồn đam mê, sáng tạo trong học trò. Theo Nhà báo Vũ Việt Trang, ngay từ những năm tháng còn nhiều khó khăn, trường đã định hình bản sắc là ngôi trường của những học sinh năng động, sáng tạo, tự tin với rất nhiều hoạt động sôi nổi.

Từng đảm nhiệm vị trí lãnh đạo của 4 trường trung học phổ thông, cả công lập và ngoài công lập, thầy Nguyễn Quốc Bình cho hay trường Việt Đức là ngôi trường có bản sắc rất riêng, một phong cách rất Việt Đức: “Mang nét đặc trưng của học sinh trường khu trung tâm, các em rất năng động, sáng tạo, hoạt động xã hội tích cực, có năng khiếu văn hóa, văn nghệ, thể thao,” thầy Bình chia sẻ.

“

Mang nét đặc trưng của học sinh trường khu trung tâm, các em rất năng động, sáng tạo, hoạt động xã hội tích cực, có năng khiếu văn hóa, văn nghệ, thể thao

Thầy Nguyễn Quốc Bình

Học sinh Việt Đức không chỉ giành giải cao trong các cuộc thi học sinh giỏi thành phố, quốc gia, quốc tế mà còn đoạt nhiều giải thưởng trong các cuộc thi văn - thể - mỹ, ghi dấu bằng nhiều dự án cộng đồng ý nghĩa, lan tỏa tinh thần trách nhiệm và thái độ sống nhân văn. Trong phòng truyền thống của trường, hệ thống cúp, thành tích học sinh đạt được trong các cuộc thi chiếm một diện tích lớn, đầy tự hào.

Trường hiện có đến 27 câu lạc bộ của học sinh với 27 sắc màu cá tính ở nhiều lĩnh vực, từ thể thao đến âm nhạc, văn hoá, ngoại ngữ, công nghệ, truyền thông, ẩm thực, môi trường, thiện nguyện… Phạm Thanh An, học sinh lớp 10A1 cho biết chính bản sắc riêng, những hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ phong phú và đầy sôi động của Trường Trung học phổ thông Việt Đức đã tạo sức hút để em lựa chọn và quyết tâm nỗ lực ôn tập ngày đêm để thi đỗ vào trường.

Theo cô giáo Nguyễn Bội Quỳnh, Hiệu trưởng nhà trường, các câu lạc bộ vừa giúp học sinh thỏa mãn đam mê, giải tỏa những căng thẳng trong học tập vừa là môi trường lý tưởng để các em khám phá bản thân, rèn luyện kỹ năng và kết nối bạn bè. Có lẽ bởi vậy, cùng với sự tự tin, năng động, sôi nổi, tình cảm yêu thương, đoàn kết, gắn bó cũng là một đặc trưng của học sinh Việt Đức.

Nhà báo Vũ Việt Trang trào dâng tình cảm: “Dưới mái trường thân yêu, thế hệ học sinh chúng tôi đã luôn kết nối, gắn bó, sẻ chia những vui buồn trong cuộc sống, tiếp thêm sức mạnh cho nhau và cùng hướng về mục tiêu đóng góp cho Thủ đô. Những năm 1983-1986 là thời kỳ đất nước đang trong giai đoạn kinh tế vô cùng khó khăn, ai cũng nghèo, trong lớp có một bạn mắc trọng bệnh, điều trị rất tốn kém, chúng tôi và các phụ huynh đã tự nguyện gom góp tiền giúp bạn có thêm kinh phí chữa bệnh. Sau này, khi đã ra trường, một bạn trong lớp không may mất sớm, con bạn còn nhỏ, cả lớp đã đồng lòng lập một quỹ riêng để hàng năm cùng chung tay hỗ trợ con bạn học hành đến năm cháu tròn 18 tuổi.”

“Thời gian có thể làm mái tóc phai màu, nhưng trong tim mỗi người Việt Đức, ký ức về ngôi trường cấp ba thân thương - với thầy cô và bè bạn yêu dấu - vẫn luôn vẹn nguyên. Dù đi đâu, về đâu, chúng tôi vẫn hướng về ngôi trường thân yêu ấy, nỗ lực góp phần xây dựng, gìn giữ vị thế của Việt Đức - ngôi trường mang trong mình hào khí Thăng Long và tỏa sáng trí tuệ Việt Nam. Tôi cảm thấy thật may mắn và tự hào khi được là học sinh của trường!” nhà báo Vũ Việt Trang nói.

Chính những tình bạn chân thành ấy và tình cảm với mái trường xưa đã thành sợi chỉ đỏ kết nối những người con dưới mái trường Việt Đức, cho dù sải cánh vươn xa tới mọi chân trời. Đã có 60 năm xa Hà Nội, xa ngôi trường thân yêu, mỗi lần về Hà Nội công tác, ông Lê Hưng Quốc lại thấy phấn khởi khi có dịp gặp những người bạn của một thời xa xưa. “Chúng tôi cùng nhau ôn lại những mùa hè rực đỏ hoa phượng, những kỷ niệm ngây thơ của thuở học trò: chuyện yêu thầm, chuyện giận hờn hay trốn học… Tất cả đã hóa thành một phần ký ức không thể quên. Chỉ có ngôi trường là vẫn thế, vẫn ở đó trong tim mỗi người học trò. Nhớ về trường, lại nhớ về các thầy cô thân yêu, nhớ cả những ngày vật chất còn thiếu thốn nhưng chan chứa tình nghĩa thầy - trò,” ông Quốc bồi hồi.

Đặc biệt, trong dịp kỷ niệm 70 năm thành lập trường, bản sắc Việt Đức - trí tuệ, bản lĩnh, sáng tạo, đoàn kết, yêu thương - càng được thể hiện và phát huy mạnh mẽ khi các học sinh, cựu học sinh của 70 khoá, từ khoá 1 đến khoá 70 đã kết thành một khối, đồng hành cùng nhà trường trong mọi công tác chuẩn bị.

Chị Nguyễn Bích Diệp (cựu học sinh khoá 1986-1989) cho hay fangage cựu học sinh Việt Đức lên đến 10.000 người, hội tụ đủ 70 khóa, đồng lòng hướng về ngày hội trường. “Chúng tôi tham gia hỗ trợ từ chương trình buổi lễ chính thức đến các hoạt động bên lề như cuộc thi ảnh, thi viết, thiết kế và làm các sản phẩm để lan toả như áo kỷ niệm 70 năm, bình, huy hiệu… Tất cả mọi khâu, mọi hạng mục đều do cựu học sinh và trường đồng hành. Dù rất bận rộn nhưng ai cũng dành thời gian để hỗ trợ nhà trường bằng tất cả tấm lòng tri ân với thầy cô, với mái trường,” chị Diệp nói.

Cô giáo Nguyễn Bội Quỳnh, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Việt Đức cho hay trường không có nhiều nguồn kinh phí cho hoạt động này, cũng không kêu gọi học sinh hay phụ huynh đóng góp, nhưng đã nhận được sự ủng hộ rất lớn của các thế hệ cựu học sinh. “Hội cựu học sinh tự quản lý, hạch toán chi phí cho hoạt động kỷ niệm. Mọi nguồn ủng hộ gửi về quỹ hội cựu học sinh. Ngay nguồn tài chính của trường có thể chi cho hoạt động này, chúng tôi cũng tin tưởng giao cho các bạn. Tôi rất xúc động khi các cựu học sinh đã hết mình hỗ trợ trường không kể ngày, đêm,” cô Bội Quỳnh nói.

Lễ kỷ niệm 70 năm của trường Việt Đức vì thế càng trở nên ý nghĩa và ấm áp khi được tổ chức bằng cả tấm lòng tri ân, cả trái tim yêu thương của 70 thế hệ thầy, trò, phụ huynh Việt Đức. Không khí chuẩn bị cho ngày đại lễ của trường vì thế càng thêm rộn ràng.

Thành lập năm 1955, Trường Trung học phổ thông Việt Đức là một trong những ngôi trường đặc biệt của Hà Nội khi sự ra đời của trường gắn liền với sự kiện ngày 10/10 - mốc son lịch sử đầy tự hào của dân tộc. 16 giờ 30 ngày 9/10, những lính viễn chinh Pháp cuối cùng rút qua cầu Long Biên, quân dân ta hoàn toàn kiểm soát thành phố. Ngày 10/10/1954, Hà Nội rực rỡ cờ hoa, vang tiếng hò reo chào đón đoàn quân giải phóng tiến vào tiếp quản. Thủ đô được hoàn toàn giải phóng sau gần một thế kỷ dưới ách đô hộ của thực dân Pháp.

Con em chiến sỹ về tiếp quản Thủ đô được tập hợp thành lớp học tại 80 phố Thợ Nhuộm. Ngày 3/3/1955, Trường Phổ thông 2 - 3 Hà Nội được thành lập tại số 47 Lý Thường Kiệt, đánh dấu mốc cho sự khởi đầu hành trình của “con tàu” VĐ-03/03/1955.

Trường nổi bật giữa khu vực trung tâm thành phố bởi thừa hưởng cơ sở vật chất của trường Dòng mang tên Giám mục Puginier, được khánh thành năm 1897, với kiến trúc kiểu Pháp cổ điển, đặc trưng bởi các dãy nhà tường vàng, cửa sổ vòm bán nguyệt, được nối với nhau bởi các họa tiết đắp tường đơn giản bên cạnh những đường chỉ lõm. Kiểu bố trí mặt bằng đăng đối, giật cấp tạo ra các khối trên mặt đứng đã làm nên vẻ đẹp hình khối kiến trúc tổng thể cho các tòa nhà.

Hiệu trưởng đầu tiên của trường là thầy Phạm Quang Hiểu, đội ngũ giáo viên là những nhà giáo yêu nước từng tham gia kháng chiến và các thầy cô giáo trẻ được đào tạo tại khu học xá Nam Ninh - Trung Quốc. Trong thời gian đầu thành lập, trường đã được Chính phủ và Nhân dân Cộng hòa dân chủ Đức đỡ đầu, cung cấp nhiều trang thiết bị dạy học và cử chuyên gia giáo dục sang hỗ trợ. Sau này, trường lấy tên Việt Đức để tri ân, ghi nhớ sự giúp đỡ của nước bạn trong những ngày đầu gian khó.

Với nhiều thành tích đáng khích lệ trong việc dạy và học, trường đã được nhiều đoàn khách quốc tế và trong nước ghé thăm. Đặc biệt, ngày 14/6/1956, thầy và trò nhà trường vô cùng vinh dự khi được Bác Hồ đến thăm, động viên, khích lệ.

Từ năm 1957 đến 1960, trường chia thành hai ca sáng và chiều, buổi sáng là Trường Phổ thông 2 Hà Nội và chiều là Trường Phổ thông 3 Hà Nội. Năm 1960, trường đổi tên thành Phổ thông số 3, chia thành cơ sở A và B. Trường vừa giảng dạy vừa tham gia phong trào “ba sẵn sàng”. Học sinh tích cực tham gia lao động, văn nghệ, thể thao, góp phần xây dựng đất nước trong giai đoạn khó khăn.

Trong thời kỳ chiến tranh ác liệt những năm 1965-1975, khi giặc Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc, để đảm bảo an toàn, trường sơ tán về nhiều địa phương nhưng vẫn duy trì dạy và học. Dù hơn 50 năm đã trôi qua, ông Nguyễn Như Bảo vẫn không khỏi xúc động khi nhớ về những ngày trường sơ tán về Bình Đà (Thanh Oai, Hà Nội), những tiết học giữa tiếng bom rơi đạn nổ, tiếng máy bay gầm rú trên bầu trời, những bữa ăn bạn bè chia nhau từng củ sắn, củ khoai.

“

Chúng tôi cùng thầy cô đào hầm trú ẩn, vác tre về dựng hầm chữ A, trên nóc hầm phủ kín cỏ. Hầm nằm kề bên lớp học để kịp chạy khi có báo động. Lớp học bé xíu trên nền đất, “tường” bằng phên nứa đơn sơ nhưng mỗi ngày đều rộn niềm vui với những tiết học sôi nổi đầy nhiệt huyết, tận tâm của thầy cô…

Ông Nguyễn Như Bảo

Cũng trong những ngày tháng rực lửa đó, nhiều thầy cô giáo và học trò Việt Đức đã từ biệt mái trường, sẵn sàng gác lại giấc mơ riêng, xếp bút nghiên lên đường ra trận, trực tiếp tham gia chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc thiêng liêng, như thầy Trần Nam Quan, thầy Nguyễn Bá Chiêm, cô Nguyễn Thị Hải Hà, học sinh Nguyễn Hữu Chung, Nguyễn Anh Tuấn, Đặng Bá Lin…

Tháng 7/1965, cậu học trò lớp A Trường Phổ thông số 3 Hà Nội B Lê Hưng Quốc nhập ngũ khi mới vừa tròn 18 tuổi, còn chưa kịp tốt nghiệp. Trong hành trang màu xanh áo lính còn có cả ký ức về những buổi học rộn rã tiếng cười, những bài học dở dang. Ông Quốc vẫn nhớ kỷ niệm khi hành quân lên Điện Biên, xe của ông suýt va chạm với một đoàn xe viện trợ quốc tế ngược chiều do sương mù dày đặc che khuất tầm nhìn. Ông đã dùng vốn tiếng nước ngoài được nhà trường trang bị ngày nào để ra hiệu, giải nguy cho cả hai bên.

“Tôi cùng đồng đội lăn lộn khắp các chiến trường. Tuổi thanh xuân trôi qua giữa khói lửa, giữa lằn ranh sống chết mong manh. Ngày đất nước giải phóng, tôi may mắn lại được đi học tiếp như ước mơ dang dở thuở nào,” ông Quốc xúc động nhớ lại. Ông được cử đi học nước ngoài và trở thành một nhà ngoại giao, từng đảm nhiệm vị trí Phó Giám đốc Sở Ngoại vụ Thành phố Hồ Chí Minh.

Không may mắn như ông Quốc, nhiều cô, cậu học trò của trường năm ấy đã mãi mãi nằm lại nơi chiến trường, mãi mãi tuổi thanh xuân, hóa thân vào hình hài Tổ quốc. Những cái tên đã trở thành bất tử như Anh hùng liệt sỹ Bùi Ngọc Dương, Anh hùng liệt sỹ Hoàng Tam Hùng, liệt sỹ Nguyễn Thanh Bình, Nguyễn Hữu Chung, Nguyễn Thị Kim Yến, Đoàn Nhất Trí…

Dẫu không còn được trở về dưới mái trường xưa nhưng họ vẫn sống mãi trong trái tim bao thế hệ học trò Việt Đức, trở thành tấm gương sáng ngời về lòng yêu nước, về tinh thần dâng hiến, dấn thân của tuổi trẻ, của khát vọng hòa bình, vì độc lập, tự do dân tộc. Và để mỗi học sinh hôm nay và cả mai sau mãi biết ơn, biết sống trân trọng hơn từng phút giây, trân trọng hơn từng trang sách, từng buổi học, biết nuôi dưỡng khát khao học tập, nâng cao tri thức để tiếp nối thế hệ cha anh bảo vệ, dựng xây Tổ quốc.

Sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, từ năm 1975 đến 1997, trường mang tên Việt Đức - Lý Thường Kiệt. Đây là giai đoạn trường mở rộng quy mô đào tạo, nhiều lớp học chất lượng cao được hình thành. Từ năm 1997 đến nay, trường chính thức mang tên Trường Trung học phổ thông Việt Đức. Không ngừng đổi mới, phát triển cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, trường là nơi nuôi dưỡng nhiều thế hệ học sinh ưu tú, đạt thành tích xuất sắc trong học tập, trong các kỳ thi quốc gia và quốc tế. Từ ngôi trường này, lớp lớp các thế hệ học trò đã trưởng thành, đóng góp cho sự nghiệp bảo vệ, xây dựng, phát triển đất nước trên mọi lĩnh vực, từ chính trị đến kinh tế, văn hóa, văn nghệ, giáo dục, truyền thông…

Nhiều gương mặt học sinh tiêu biểu của trường đã trở thành những người nổi tiếng vì những đóng góp cho đất nước như nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Đoàn Mạnh Giao, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Vũ Việt Trang, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình, Giáo sư-bác sỹ Tôn Thất Bách, Giáo sư Đặng Hùng Võ, Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam Ngô Việt Trung, Phó giáo sư Nguyễn Lân Hiếu, nhạc sỹ Trần Tiến, nhà thơ Lưu Quang Vũ, Nghệ sỹ Nhân dân Trần Hiếu, Nghệ sỹ Nhân dân Nguyễn Trung Kiên, nhà báo Tạ Bích Loan, ca sỹ Tuấn Hưng, Hoa hậu Việt Nam 2016 Đỗ Mỹ Linh…

Nhìn lại chặng đường 70 năm đã qua và hướng tới ngày kỷ niệm thành lập trường sắp tới, nhà giáo Nguyễn Bội Quỳnh, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Việt Đức xúc động và tự hào cho biết đó là hành trình dài vững vàng và đầy kiêu hãnh trên “đường ray” của thời gian. Suốt 7 thập kỷ qua, “đoàn tàu” VĐ-03/03/1955 đã vượt qua gian khó, kiến tạo tri thức, vun đắp truyền thống và định hình bản sắc Việt Đức. “Đoàn tàu” đã dừng lại ở biết bao sân ga, mỗi sân ga là một dấu mốc lịch sử, một trang ký ức khó phai, ghi dấu những đổi thay, trưởng thành và tự hào.

“Các thế hệ thầy và trò Trường Trung học phổ thông Việt Đức hôm nay vẫn đang tiếp nối hành trình đó, không ngừng nỗ lực để viết tiếp những trang sử vàng truyền thống,” cô Bội Quỳnh chia sẻ.

Giữa lòng Thủ đô, Việt Đức vươn lên tiên phong, là ngôi trường trung học phổ thông không chuyên đầu tiên và duy nhất của Hà Nội mạnh dạn mở các lớp đào tạo 6 thứ tiếng: Việt, Anh, Nhật, Hàn, Pháp, Đức. Từ mái trường Việt Đức, các em học sinh đã tự tin mang theo hộ chiếu ngôn ngữ bước ra thế giới, ghi dấu bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trên khắp năm châu.

Các thầy cô không ngừng đổi mới chương trình đào tạo, phương pháp dạy và học để nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng các yêu cầu mới về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ thông tin. Các bài giảng vì thế không còn đơn điệu, khô khan, một chiều mà đầy màu sắc, sinh động, hấp dẫn và thảo luận cởi mở. Thầy cô không chỉ cung cấp tri thức mà còn truyền cảm hứng cho học sinh say mê nghiên cứu khoa học, tìm tòi, sáng tạo. Các em được tiếp cận với những xu hướng mới như robot, tự động hóa, STEM và STEMA, thực hiện các thí nghiệm khoa học và nhiều dự án ứng dụng thực tiễn như thiết kế mô hình sản phẩm mạch điện trong nhà mini, tái chế vật liệu phế thải, điều chế xà phòng, trồng cây xanh…

Với những nỗ lực đổi mới trong dạy và học, Trường Trung học phổ thông Việt Đức đã có 18 thầy cô đoạt giải nhất trong các kỳ thi giáo viên giỏi cấp thành phố ở các môn học. Từ sự dìu dắt của những người thầy tận tâm, trường luôn đứng tốp đầu về kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông của Hà Nội đồng thời có nhiều học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi, thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia, quốc tế.

Trường cũng đổi mới trong quản trị, trao quyền tự chủ học thuật cho giáo viên chủ động trong các hoạt động giao lưu hợp tác quốc tế, là một trong số ít các trường ở Thủ đô tham gia các chương trình trao giao lưu văn hóa thường niên với học sinh các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, là trường thuộc mạng lưới trường phổ thông đối tác (PASCH) giảng dạy tiếng Đức với sự hỗ trợ của Ủy ban Giáo dục Phổ thông Đức tại nước ngoài…

Năm 1999, trường vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba. Năm 2022, trường đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì.

“Tất cả đã góp phần khẳng định vị thế của Việt Đức như một địa chỉ uy tín hàng đầu Thủ đô, nơi phụ huynh gửi gắm niềm tin, xã hội trân trọng và học sinh tự hào,” cô Nguyễn Bội Quỳnh nói.

Và với sự tin tưởng ấy, nhiều gia đình có đến hai, ba thế hệ cùng học dưới mái trường Việt Đức. Là cựu học sinh khóa 1979-1982 của trường, bà Phạm Phương Lan cho hay bà rất tự hào khi các năm 2017, 2022, bà lần lượt được dắt tay hai con nhập học tại đây. “Dù trong tư cách một học trò hay một phụ huynh, tôi luôn cảm nhận sâu sắc Trường Việt Đức là ngôi trường xuất sắc của Thủ đô, nơi đào tạo các thế hệ học trò với mục tiêu: mạnh thể chất, sáng trí tuệ, đẹp tâm hồn, kỹ năng sống tốt, tinh thần trách nhiệm cao và năng lực sáng tạo dồi dào, là một môi trường giáo dục hoàn hảo để học sinh trở thành những cá nhân mang bản sắc văn hoá dân tộc, có nhân cách và trí tuệ của thời đại mới,” bà Phương Lan chia sẻ.

Và cũng với sự tin tưởng ấy, trong nhiều năm qua, Việt Đức luôn là một trong những trường trung học phổ thông có chất lượng đầu vào tốt nhất Thủ đô, điểm chuẩn lớp 10 luôn trong trong tốp các trường cao nhất Hà Nội.

Theo nhà giáo Nguyễn Bội Quỳnh, từ năm học 2025-2026, với sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, thầy và trò nhà trường hân hoan chuyển sang một chặng đường mới, tràn ngập niềm tin và hy vọng. Trường được cải tạo, xây mới với quy mô 5 tầng, 48 lớp học, nhưng vẫn giữ nguyên khối nhà A như biểu tượng truyền thống.

Việt Đức ở năm thứ 70 vì thế vừa mang nét cổ kính như ký ức đẹp đẽ của hành trình, vừa tỏa sáng với diện mạo mới khang trang, hiện đại, đáp ứng yêu cầu của một môi trường học tập hội nhập quốc tế. Trong khuôn viên trường, tòa nhà A nhuốm màu thời gian, cây si già rợp bóng như những chứng nhân lịch sử vẫn âm thầm kể chuyện tháng năm. Đối diện là dãy phòng học hiện đại đang dần hoàn thiện, vươn mình đón nắng. Quá khứ và tương lai hòa quyện, truyền thống và hiện đại “nắm tay” để xây dựng một Việt Đức vừa sâu gốc vừa vươn cao, hoà nhịp mạnh mẽ cùng dòng chảy giáo dục Việt Nam và thế giới, chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao, sẵn sàng cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

“

Tôi tự hào vì con tàu Việt Đức đã đi qua cả hành trình rực rỡ nhưng cũng thấm thía hơn bao giờ hết trọng trách dẫn dắt, đồng hành cùng đoàn tàu tiến về phía trước.

Cô Nguyễn Bội Quỳnh, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Việt Đức

“Với niềm tin đổi mới hôm nay, dẫn lối ngày mai, Ban Giám hiệu nhà trường và các thầy cô giáo luôn cầu thị, học hỏi, cập nhật kiết thức, ứng dụng công nghệ vào quản lý và giảng dạy theo phương châm: không ngừng học tập để gieo hạt không ngừng đổi mới để ươm mầm. Chúng tôi sẽ nỗ lực tiếp bước các thế hệ thầy cô đi trước, giữ vững truyền thống, phát huy bản sác của nhà trường và đưa Trường Trung học phổ thông Việt Đức vững bước vươn xa, vươn tầm quốc tế,” cô Nguyễn Bội Quỳnh nói./.

Nội dung: Mai Phạm
Thiết kế: Hào Nguyễn