Phật pháp trong cuộc sống hiện đại

Ông Hoàng Văn Hưởng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Trúc Lâm Quán Tuệ (thương hiệu Trầm Tuệ): “Giữa thời đại mà tin giả tràn lan và cuộc sống bị xáo trộn bởi những giá trị ảo, Phật pháp như một dòng suối mát lành, gột rửa những phiền não. Giáo lý về Vô thường và Nhân quả trong đạo Phật - đặc biệt tinh hoa Thiền phái Trúc Lâm - không dạy ta trốn chạy, mà là kim chỉ nam giúp ta tìm thấy sự thật và bình an ngay giữa đời thường, nhắc nhở chúng ta không bám víu vào những gì hào nhoáng bên ngoài, mà hãy quay về vun bồi mảnh đất tâm. Đó là giá trị cốt lõi mà Trầm Tuệ luôn trân quý và muốn lan tỏa - dùng trầm hương làm phương tiện, giúp cộng đồng tìm lại sự tĩnh tại để vun bồi một đời sống an nhiên, chân thật ngay giữa cõi trần biến động”.

Trầm Tuệ không chỉ là thương hiệu sản xuất và kinh doanh trầm hương, nhang sạch hay các dòng sản phẩm sạch và lành. Đằng sau những sản phẩm hữu hình ấy là một ước nguyện: Phụng sự bằng tâm, lan tỏa bằng đạo. Là hành trình hiện thực hóa khát vọng góp phần chữa lành tâm thức con người giữa dòng đời biến động và giúp họ nhận ra, quay trở về với thế giới nội tại bên trong mỗi người.

Trong suốt quá trình phát triển, Trầm Tuệ chọn cho mình con đường của “doanh nghiệp Phật tử” - lấy Phật Pháp làm nền tảng, nuôi dưỡng mọi hoạt động bằng tinh thần chánh niệm và phụng sự. Mỗi sản phẩm, mỗi chương trình trải nghiệm đều được tạo dựng với tâm niệm gieo duyên lành, hướng con người trở về với sự an tĩnh nơi chính mình.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, khi nhịp sống ngày càng gấp gáp, giới trẻ chịu nhiều áp lực từ học tập, công việc và đặc biệt là tác động mặt trái của mạng xã hội, tinh thần Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử vẫn giữ nguyên giá trị và tính thời sự. Thiền phái Trúc Lâm, do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập, đề cao sự tỉnh thức, an nhiên và nhập thế, hướng con người đến lối sống cân bằng giữa đời sống tinh thần và trách nhiệm xã hội.

Giá trị cốt lõi của Trúc Lâm là tự soi chiếu nội tâm, giúp mỗi người nhận diện tham – sân – si để không bị cuốn vào vòng xoáy của dục vọng và ảo tưởng. Trong thời đại mạng xã hội, nơi hình ảnh và thông tin dễ gây áp lực, tinh thần này khuyến khích con người biết dừng lại, quan sát chính mình, từ đó giảm bớt lo âu và trầm cảm. Đồng thời, Trúc Lâm nhấn mạnh tinh thần nhập thế, nghĩa là tu hành không tách rời cuộc sống, mà gắn bó với cộng đồng, khuyến khích hành thiện, sống có trách nhiệm. Đây là lời nhắc nhở quan trọng cho giới trẻ trước những lối sống lệch lạc, ích kỷ hay biến thái đang xuất hiện.

“

Tư tưởng Phật giáo trong hành động: Tâm bình thì thế giới bình, gieo nhân lành sẽ gặt trái ngọt.

Ngoài ra, sự dung hòa giữa Phật – Nho – Lão trong Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử tạo nên một triết lý sống toàn diện: vừa nuôi dưỡng tâm hồn, vừa định hướng đạo đức, vừa khuyến khích sự hòa hợp với thiên nhiên và xã hội. Trong môi trường hiện đại đầy cạnh tranh, tinh thần này giúp con người tìm lại sự cân bằng, tránh rơi vào cực đoan.

Giữa cuộc sống đầy biến động và bất ổn, Phật pháp không chỉ là tôn giáo, mà là một con đường giúp mỗi người trở về với chính mình. Khi con người học được cách quan sát tâm, buông bớt dính mắc, sống với lòng từ bi và biết ơn, thì mọi khủng hoảng từ cá nhân đến xã hội đều có thể được hóa giải từ gốc.

Phật Pháp dạy con người hiểu nguyên nhân của khổ đau nằm trong chính tâm mình, chứ không ở ngoại cảnh. Bởi vậy, giải pháp cho mọi khủng hoảng của thời đại, khủng hoảng đạo đức, khủng hoảng niềm tin, khủng hoảng tâm lý không thể chỉ đến từ chính sách hay công nghệ, mà phải đến từ sự khai sáng nội tâm.

Bàn về vấn đề này, nhà báo Lê Tiên Long, người nghiên cứu các vấn đề văn hóa, xã hội cho rằng: Phật pháp có thể chính là phương thuốc tinh thần cho xã hội hôm nay.

Theo ông Tiên Long, xã hội phát triển và lối sống hiện đại đang khiến con người gặp rất nhiều vấn đề về tâm lý, từ sự căng thẳng, lo âu, cho đến những cảm giác tiêu cực hơn như trầm cảm, stress, hay trạng thái trống rỗng, mất phương hướng. “Tôi thấy nhiều người quanh tôi đang lay hoay tìm cách ‘chữa lành’ cho tâm hồn và cho cả con người mình. Thật may là nhiều người đang tìm thấy được sự ‘chữa lành’ đó ở con đường Phật pháp. Bởi Phật pháp bắt đầu từ sự thật về khổ (Tứ Diệu Đế) và chỉ ra con đường chuyển hóa khổ đau bằng chánh niệm, trí tuệ và tu tập nội tâm. Thay vì né tránh hay che giấu tổn thương tinh thần, Phật pháp dạy con người nhìn thẳng vào nỗi khổ để hiểu và khi đã hiểu, sẽ có phương pháp để vượt qua nó”, ông nói.

Nhìn ra thế giới, ông Tiên Long nhận thấy nhiều phương pháp trị liệu tâm lý hiện đại (như Mindfulness-Based Therapy) cũng xuất phát từ tư tưởng Phật giáo, cho thấy giá trị khoa học và thực tiễn của Phật pháp trong chăm sóc sức khỏe tinh thần.

“

“Phật pháp đề cao từ bi, vị tha, không gây tổn hại, giúp con người biết đặt mình vào vị trí của người khác. Khi cá nhân biết tu tập lòng từ, xã hội sẽ giảm xung đột, tăng đối thoại, tăng sự bao dung – điều mà các quy định pháp luật đơn thuần khó có thể tạo ra”.

Nhà báo Lê Tiên Long

“Xã hội hôm nay tồn tại nhiều mâu thuẫn và mối nguy hại, từ lối sống ích kỷ, thói quen hưởng thụ vật chất xuất phát từ lòng ham muốn, rồi việc lạm dụng mạng xã hội dẫn đến các trạng thái tiêu cực của bạo lực ngôn từ, thù ghét trên không gian mạng…”, ông Long phân tích. “Phật pháp đề cao từ bi, vị tha, không gây tổn hại, giúp con người biết đặt mình vào vị trí của người khác. Khi cá nhân biết tu tập lòng từ, xã hội sẽ giảm xung đột, tăng đối thoại, tăng sự bao dung – điều mà các quy định pháp luật đơn thuần khó có thể tạo ra”.

Ông đưa ra một số thực tế: “Tôi đã tiếp xúc với nhiều người, thấy họ rơi vào trạng thái mệt mỏi và mất phương hướng, dù đời sống vật chất không hề thiếu thốn. Phật pháp với triết lý “buông bỏ”, dạy con người bớt tham – sân – si đã giúp nhiều người thiết lập lại thang giá trị sống: sống đơn giản hơn, ý nghĩa hơn, biết cho đi và giúp đỡ mọi người, khiến mỗi người cảm thấy hạnh phúc từ bên trong chứ không lệ thuộc vào sở hữu bên ngoài. Điều đó cho thấy Phật pháp không chí là không phải là giáo lý xa rời thực tế, mà là nguồn lực tinh thần thích ứng với xã hội hiện đại”.

Trong bối cảnh xã hội đối mặt với khủng hoảng tinh thần, niềm tin và giá trị sống, Phật pháp – với trí tuệ, từ bi và chánh niệm – có thể được xem như một phương thuốc tinh thần sâu bền, giúp con người sống an lạc hơn và xã hội nhân văn, tốt đẹp hơn”, ông Long tiên đoán.