Trải qua 78 năm hình thành và phát triển (15/9/1945-15/9/2023), Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) ngày càng trưởng thành, khẳng định vị thế là Cơ quan Thông tấn Quốc gia, có uy tín trong khu vực và quốc tế.
Trong kháng chiến gian khổ, phóng viên của TTXVN là những chiến sỹ trên chiến trường, chiến đấu bằng cả ngòi bút và cây súng. Thời kỳ đổi mới và hội nhập, những con người Thông tấn lại tích cực dấn thân, cung cấp kịp thời thông tin chính thống cho hệ thống truyền thông trong và ngoài nước, đóng góp hiệu quả vào công tác tuyên truyền đối nội, đối ngoại, xứng đáng với lòng tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Nhân dịp kỷ niệm Ngày truyền thống của Thông tấn xã Việt Nam, Nhà báo Vũ Việt Trang, Bí thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc, Chủ tịch Liên chi Hội Nhà báo TTXVN chia sẻ với phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus về chiến lược phát triển của ngành trong thời đại kỹ thuật số, để “con tàu” Thông tấn hiên ngang giữ vững lộ trình trên “biển lớn” thông tin.
- Thưa bà, TTXVN là Cơ quan Thông tấn Quốc gia, có nhiệm vụ đăng, phát thông tin, văn kiện chính thức của Đảng và Nhà nước; là dòng thông tin chính thống cũng là cơ quan thông tin đối ngoại chủ lực, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay. Vậy xin bà cho biết những thuận lợi và khó khăn trong việc thực hiện tuyến thông tin phản hồi, phản bác, đấu tranh chống quan điểm sai trái, xuyên tạc? TTXVN có chiến lược nào để thực hiện nhiệm vụ này trong tình hình mới, thưa bà?
Bà Vũ Việt Trang: Nhiệm vụ của bất kỳ một hãng thông tấn nào trên thế giới đó là cung cấp thông tin khách quan, trung thực và kịp thời tới hệ thống các cơ quan báo chí. Nhiệm vụ này cũng đã được Đảng, Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh tin tưởng giao phó cho TTXVN. Đồng hành cùng sự phát triển của dân tộc, TTXVN luôn nỗ lực để đưa thông tin chuẩn xác từ đường lối, chính sách, việc thực thi chính sách cũng như những vấn đề nảy sinh trong quá trình phát triển đất nước, các vấn đề khu vực và quốc tế được công luận quan tâm đến với các cơ quan báo chí, công chúng trong và ngoài nước.
Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, bất kỳ ai với một chiếc điện thoại thông minh hay máy tính kết nối Internet cũng có thể là một người truyền tin.
Theo báo cáo về tình hình công nghệ số ở Việt Nam, đến đầu năm 2023, có gần 78 triệu người dùng Internet, chiếm 79,1% dân số, số lượng người dùng mạng xã hội đạt mốc 70 triệu, tương đương 71% dân số. Mỗi cư dân mạng đều có thể phản ánh, lý giải sự vật, hiện tượng, bình luận từ góc nhìn riêng của mình.
Thực tiễn cho thấy, bên cạnh những người sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh còn có một số cá nhân và tổ chức cố tình đưa thông tin sai sự thật, thông tin giả gây ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của các tổ chức, cá nhân, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, gây thiệt hại về kinh tế. Những thông tin thiếu kiểm chứng hoặc thông tin giả luôn có những yếu tố mới lạ, kích thích người xem chia sẻ rộng rãi trên không gian mạng.
Cuộc đấu tranh với thông tin giả, thông tin sai trái thời gian qua cho thấy thế lực thù địch sử dụng nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi như trộn thông tin thật với thông tin giả, sử dụng những hình ảnh trong quá khứ để tạo dựng sự kiện, sử dụng công nghệ deepfake. Khi đã “nhào nặn” được thông tin theo dụng ý xấu, chúng sử dụng các kênh mạng xã hội, nền tảng Internet với hệ thống máy chủ đặt tại nước ngoài để phát tán, gây nhiễu thông tin, hoang mang trong xã hội.
Trước thực trạng đó, với vai trò là kênh thông tin chính thức, chính thống của Đảng, Nhà nước và diễn đàn của nhân dân, TTXVN xác định một trong những nhiệm vụ then chốt là đấu tranh với thông tin giả, thông tin phản ánh quan điểm sai trái của thế lực thù địch được tạo ra để bào mòn lòng tin của nhân dân đối với Đảng, để công chúng là người nước ngoài có những suy nghĩ và nhận định lệch lạc về tình hình ở Việt Nam.
Với mạng lưới phóng viên thường trú tại 63 tỉnh/thành trong cả nước, 30 nước và vùng lãnh thổ ở cả 5 châu lục, cùng với các phóng viên, biên tập viên tại 20 đơn vị thông tin, TTXVN đã chủ động xây dựng các tuyến thông tin phản ánh, phân tích đường lối, chủ trương và các chính sách quan trọng của đất nước và việc tổ chức thực hiện; tiếp cận các nguồn tin có thẩm quyền để xác minh, xác thực các vấn đề “nóng” được dư luận quan tâm một cách nhanh nhất.
Thông tin của TTXVN bằng các loại hình (tin văn bản, ảnh, video) hiện được cung cấp cho khách hàng là các cơ quan báo chí và công chúng thông qua các kênh khác nhau như báo in, truyền hình, nền tảng web và nền tảng mạng xã hội. Một lợi thế là các sản phẩm thông tin của TTXVN như Báo Tin tức, Báo Thể thao và Văn hóa, Báo Điện tử VietnamPlus, báo tiếng Anh Việt Nam News, báo tiếng Pháp Le Courrier du Vietnam, Báo Ảnh Việt Nam (bằng 10 ngữ), Kênh truyền hình Thông tấn (Vnews), Báo Ảnh Dân tộc và Miền núi (bằng 12 song ngữ của các tiếng dân tộc có chữ viết), và kênh mạng mạng xã hội như YouTube, TikTok, Facebook được xác thực. Đây là những kênh lan tỏa thông tin chính thống, chính thức, những ý kiến đóng góp của nhân dân đối với hệ thống chính trị và cũng là nơi đăng phát những thông tin phản hồi, phản bác và dán nhãn “thông tin giả” đối với những thông tin sai sự thật.
Việc chủ động nắm bắt vấn đề, đặc biệt là những vấn đề được dư luận quan tâm, để tổ chức và triển khai thông tin sẽ giúp các cơ quan báo chí, trong đó có TTXVN, chủ động định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận trong xã hội.
- Thưa bà, để thực hiện nhiệm vụ của Cơ quan Thông tấn Quốc gia trong thời đại bùng nổ công nghệ như hiện nay, TTXVN đã có những kế hoạch, giải pháp gì về ứng dụng kỹ thuật công nghệ để tăng hiệu quả công tác thông tin?
Bà Vũ Việt Trang: Đối với TTXVN, phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, tăng cường hệ thống an toàn, an ninh mạng và tăng cường ứng dụng công nghệ để xử lý thông tin và đo đếm sự quan tâm của các cơ quan báo chí và công chúng luôn được coi trọng.
Các dự án đầu tư phát triển của TTXVN thời gian qua được tập trung để giải quyết các vấn đề này. Nhờ đó, tốc độ xử lý thông tin của TTXVN liên tục được cải thiện giúp sản lượng thông tin trong 8 tháng năm 2023 tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm trước; quy trình tác nghiệp của TTXVN đang trong quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ; ứng dụng trí tuệ nhân tạo và báo chí dữ liệu được ứng dụng trong quy trình tác nghiệp và sản phẩm thông tin của ngành. Một số đơn vị như Trung tâm Truyền hình Thông tấn (Vnews) đã hoàn thành số hóa toàn bộ quy trình tác nghiệp và triển khai tới tất cả các đơn vị tham gia sản xuất nội dung cho Vnews. TTXVN cũng vận hành các thiết bị an toàn, an ninh mạng theo tiêu chuẩn ISO 27001; trang thiết bị cho hoạt động tác nghiệp như máy tính, máy ảnh, máy quay luôn được cung cấp, bảo hành và nâng cấp định kỳ. Nhờ đó, việc xử lý thông tin được triển khai một cách nhịp nhàng và đồng bộ.
Bên cạnh đó, TTXVN cũng luôn coi trọng việc cập nhật các phương thức làm báo hiện đại đi đôi với việc chia sẻ kinh nghiệm tối ưu hóa các thiết bị được trang bị tới phóng viên, biên tập viên và kỹ thuật viên. Trong năm 2022 và 2023, có tổng số 14 khóa học với khoảng 400 lượt phóng viên, biên tập viên được bồi dưỡng về kỹ năng làm báo đa phương tiện.
Những nỗ lực đó đã góp phần giúp cho dòng tin Thông tấn không bao giờ ngừng chảy, hoàn thành tốt sứ mệnh của Hãng Thông tấn Quốc gia trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
- Là Hãng Thông tấn Quốc gia thì đổi mới là điều kiện tiên quyết để giữ vững vai trò, vị trí chủ lực trong dòng thông tin chính thống. Tổng Giám đốc có thể chia sẻ kế hoạch đổi mới sáng tạo, xây dựng các sản phẩm mới của TTXVN trong thời gian tới?
Bà Vũ Việt Trang: Chuyển đổi Số, Đổi mới Sáng tạo là những thuật ngữ đã trở nên khá quen thuộc trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Quay ngược thời gian về 10 năm trước, có lẽ ít người trong số chúng ta lại nghĩ một chiếc điện thoại thông minh sẽ thay thế màn hình TV, thay thế phần lớn giấy tờ tùy thân, thay thế cả tiền mặt và thẻ tín dụng….
Đối với báo chí thì công chúng ở đâu, chúng ta phải có mặt ở đó. Chúng ta sống trong xã hội số với những công dân số vì vậy điều tất yếu là chúng ta phải đưa các sản phẩm báo chí lên môi trường số.
Trong thời gian tới, TTXVN dự định sẽ cung cấp tới các cơ quan báo chí sản phẩm tích hợp ba trong một (tin văn bản, ảnh và video), tiếp tục phát triển các sản phẩm báo chí dữ liệu, đưa sản phẩm Podcast cùng với âm thanh kỹ thuật số lên các nền tảng phân phối thông tin; cập nhật các ứng dụng phát triển đồ họa hiện đại; tăng cường ứng dụng công nghệ thực tế ảo đối với các đơn vị sản xuất chương trình truyền hình.
Thực hiện: Minh Thu
